Şu anda Meclis kapalı. Türkiye uluslararası alanda çok ciddi şekilde demokratik açılım açısından eli rahatlamıştır. Geçmiş dönemlerde de bu şekilde doğrudan mahkemenin, Yargıtayın kararıyla düşürüldüğü vakalar var. 360-400 aritmetiği var. Anayasa meselesinin konuşulacağı yer Türkiyenin tamamıdır. Anayasa bunu yasalara izafe ediyor. Siyaset de bütünleşik bakış açısıyla bunlar üzerinde çalışmalıdır. Rakamı yanlış biliyor olabilirim, 165 bin bireysel başvuru dosyası var. Bugün uygulamada karşımıza yargı yükü ortaya çıkıyorsa bunu değerlendirmek siyasetin meselesidir. Kararın Mecliste okutulmasıyla TBMMnin seyahati arasında bağlantı yoktur. Bu olay olmasaydı bile gündeme getirmek herhalde TBMMnin anayasayı yeniden yapacak güce sahip olmak temel vazifelerinden. Ondan sonra yöntem bulunur. Ortaya konulan hiçbir kural sonuna kadar devam etmeyebilir. TÜRKİYEDE ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNE HAYATİ İHTİYAÇ VARDIRAnayasa Mahkemesi nasıl kara verecek? Süreç nasıl işleyecek? Yapılan başvuruları hangi zaman aralığında gündeme alacak? Bunları göreceğiz. Demokrasinin güzelliği burada. Burada Meclisin teamüllerine uygun şekilde süreç işletilmiştir. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Anayasaya aykırı kararın Mecliste okutulmasını savundu. Hem sürecin tamamlanması hem de ola ki, yeni bir hak ihlali kararı verilirse yerel mahkemenin uyma ihtimali dolayısıyla bir süre beklettik. Birtakım partizan yaklaşımları bir tarafa bırakarak. 64 madde üzerinde partilerin uzlaştığı anayasa teklifi var. Yarın seyahate çıkıyorum diyerek kendiliğinden oluşturulan süreç var. Bunlardan birisi de Meclis Başkanının hangi oturumlara başkanlık edeceğiz. Bugün belki 94 maddede uzlaşılabilecek. Ne zaman TBMMnin Bahreyn ziyareti aylar öncesi bellidir. Yüzlerce toplantı yapılmış. Bir fezlekenin gelmesiyle milletvekilliğinin düşürülmesi. Hiçbir partinin anayasası olmaz, milletin anayasası olur. Milletvekilliği düşürülmesi başka bir süreç, milletvekilinin düşmesi başka süreç. Hukuk camiamız, sivil toplumuz, herkese uygun mekanizmalar kurularak görüşlerini almaktır. Gerçekten son derece haksız, mesnetsiz bir suçlamadır. Oturumda olduğu bir gün tek tek milletvekili arkadaşlarımızı çağırsak. 23 Nisan oturumlarına başkanlık eder, özel oturumlar olursa başkanlık eder. Ama isterse her oturuma başkanlık edebilir. AYM temel meseleleri, insan hakları ihlalleri bir şekilde gidermek, karar vermekle ilgili adım olmak yerine diyelim ki iki arsa komşusunun ihtilafları da hak ihlallerinin ele alındığı sürece geldi. Türkiyede kronikleşmiş olan birtakım meselelerde adım atmamızın zaruri olduğuna inanıyorum. 31 Mart akşamına kadar bu anlamda çok sistematik değişiklikleri gündeme getirmek mümkün olmaz. Meclis Başkanı olarak şuna dikkat ettim, iki yargı kurumunda ihtilafta TBMMnin taraf olmaması için böyle bir yol izlendi. maddesindeki devlete karşı davranışlar konusunun sarih ve açık bir hale getirilmesidir. Ben hep şunu söyledim; genellikle tekil olayların üzerinde yoğunlaşarak, o günkü aktüel tarafları üzerinden siyasi tartışma haline getirmeyi maalesef başarıyoruz. Herkesin anayasa teklifi olabilir; ama kimsenin anayasa dayatması sözkonusu olamaz. Bazıların söylediği gibi yeni bir anayasa yapamaz görüşü kabul edilemez. Bu işin doğru zemini TBMMdir. Burada Yargıtay da kendi yetkilerini kullanırken ilgili anayasada yetkilerini kullanarak süreci oluşturuyor. TBMMnin açılışında, bütçe görüşmelerinde ilk ve son gün başkanlık eder. İyi niyetle bir araya gelerek, önyargılar olmaksızın, anayasa tartışmanın doğru yöntemlerle tartışılmasıdır. Çok büyük kısmının evet yeni bir anayasaya ihtiyacımız var dediğini biliyoruz. Özellikle seçilmişlerin hakkını hukukunu koruyan yeni bir anlayış içerisinde ele alınması gerekir. Bunların hepsi konuşuldu. ",. Hiçbir parti tek başına 360 almadığına göre bu bile bir uzlaşıyı gerektiriyor. Niye hak ihlali için insanlar oraya müracaat ediyor. Hukuki bir ihtilafın TBMMnin taraf olmaması için tavır izlendi. İki yargı kurumu açısından içtihat, görüş farklılıkları ortaya çıktı. KARARIN MECLİSTE OKUTULMASIYLA TBMMNİN SEYAHATİ ARASINDA BAĞLANTI YOKTURTBMM Başkanlığı olarak yaptığımız bir sürü yurt dışı seyahat var. İstinaflarla ilgili beklentilerin karşılanmamış olması var. Her açıdan normal, teamüllere, usule uygun bir çalışma yürütülmüştür. Burada iyi niyetli gayret ortaya konursa ortak bir nokta ortaya konabilir. Burada görüş farklılıkları var. Uzlaşamayız derseniz uzlaşma kapısını açamayız. Habertürkte canlı yayına katılan Kurtulmuş, Can Atalayın vekilliğin düşürülmesi teamüllere tamamen uygun. Sonunda da bu kararın, bilgilendirme amacıyla okundu dedi. ",TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Anayasa'ya aykırı kararın Meclis'te okutulmasını savundu. Ben mahkemede hakkımı alamadım diyor ve başvuruyor AYMye. Ciddi bir müktesabatımız var. Aldığım ilk izlenimler TBMM çatısı altında siyasi partilerin bu konuyu seçimden sonra sıcak bakacağı yönünde görüşe sahibim. ÖNYARGISIZ MASAYA OTURULMALIÖnce herkesin önyargısız şekilde masaya gelmesi lazımdır. Aylar öncesinde hazırlanarak, tarih aralıkları belirlenerek titiz çalışma sonrası bu seyahatler belirleniyor. Hakikaten az görülür bir mesele ortaya çıktı. Kurtulmuş, Can Atalay'ın vekilliğin düşürülmesi teamüllere tamamen uygun. Burada kesinleşmiş mahkeme kararının sadece Mecliste okutulması, daha doğrusu Meclisin bilgilendirilmesi zaruri bir adımdır. Yıllar içinde oluşmuş. Bu anlamda uzlaşı zemini aramaya başlayınca, partilerin kabul edilemeyecek tekliflerini onlar da görecektir. Her partinin siyasi atmosferinden uzak insanlar için hangi konuların önem arz ettiği, anayasal reforma ihtiyaçlar tartışıyor. Bunu çözebilmek için yüzlerce AYMnin yargıç alması lazım. Birisi yeni bir iç tüzüğe ihtiyacımız var. Gönlümüz arzu eder ki 600le çıksın. Can Atalayın kimliğini bir tarafa bırakarak konuşmak gerekirse. TBMM bu anlamda hele hele Türkiye bölücü örgütlerle mücadele ederken, çevresi terör ağlarıyla kuşatılan bir ülke olarak, 15 Temmuzda doğrudan hedef haline gelmiş devlet olarak tabii ki kendisini korur. Konuşulur, hak ihlallerinin sınırlandırılması ya da yeni perspektife kavuşturulması tartışma meselesidir. Zaten demokrasi böyle bir şey. Bu mesele bir anlamda siyasetin çözeceği alandır. Teamül, yazılı olmayan kurallardır. Sonuçta bir aritmetik var. Hakikaten uzun saatler süren, kavgaya gürültüye zemin hazırlayan bir zemin içerisinde. Hukuki bir ihtilafın TBMM'nin taraf olmaması için tavır izlendi. Bunu bütünleşik yargı sistemi ile ele alınması lazımdır. Can Atalayın bu kararıyla ilgili süreçte öncelikle, birinci aşamada biz Meclis Başkanlığı olarak beklettik. Bunu çözecek olan yer siyasettir. Bu çok zor tabi. Türkiyede anayasa değişikliğine hayati ihtiyaç vardır. Zaten teamülde Meclisin normal işleyişinde başkanlık etmesi sözkonusu değildir. Örneğin Anayasanın 14. 360ı bulmak bile bugünkü parlamentoda bir uzlaşıyı gerektiriyor. Hiç kimsenin yüzde 100 söylediği kural olarak ortaya çıkmaz ki. Samimi olarak yaklaşılırsa bu konudaki tartışma alanlarının ortadan kaldırılacağını düşünüyorum. Biz bireysel yargılama meselesine yeni çerçeve getirelim demek, kategorik olarak şu tarafta olmak değildir. Belki komisyon üzerinden bu çalışmaları sürdürmek doğru yöntemdir. Olağanüstü bir yük var. 12 Eylül Anayasası erkler arasındaki tanımları zaman zaman muğlak hale getirerek, bazı potansiyel tartışma alanları bünyesinde barındıran anayasa. Zaten nöbetçi Meclis Başkanvekili arkadaşımız kimse onu okutacaktır. SÜREÇ TEAMÜLLERE TAMAMEN UYGUN YÜRÜTÜLDÜKurtulmuşun açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:Teamüllere tamamıyla uygun bir uygulama yapılmıştır. 400ü bulursa doğrudan doğruya değişikliği yapar, 360la referanduma gider. YENİ ANAYASAYI MECLİS YAPARBunların üzerinde tartışmak, konuşmak. Bana anayasanın çizdiği tarafsızlıkla söyleyebilirim. ANAYASA MESELESİNİN KONUŞULACAĞI YER TÜRKİYENİN TAMAMIDIRDevlete karşı yapılan suçların davranışların ne olduğu, silah atmak, örgüt kurmak, örgüte yardım ve yataklık etmek, bunların tasrih edilmesi gerekir. Sonunda da bu kararın, bilgilendirme amacıyla okundu dedi. Yargıçlar oturup yasa yapamayacaklarına göre. Sonunda Anayasanın amir hükmü gereğince kesinleşmiş yargı hükmünün Mecliste okunmasının zarureti var. YARGI YÜKÜ ORTAYA ÇIKIYORSA BUNU DEĞERLENDİRMEK SİYASETİN MESELESİDİRAnayasa Mahkemesinin bireysel başvuru meselesi son yıllarda kabul edilmiş bir şeydir.
Hukuki bir ihtilafın TBMMnin taraf olmaması için tavır izlendi. Türkiyede anayasa değişikliğine hayati ihtiyaç vardır. Herkesin anayasa teklifi olabilir; ama kimsenin anayasa dayatması sözkonusu olamaz. Türkiyede kronikleşmiş olan birtakım meselelerde adım atmamızın zaruri olduğuna inanıyorum. Ben hep şunu söyledim; genellikle tekil olayların üzerinde yoğunlaşarak, o günkü aktüel tarafları üzerinden siyasi tartışma haline getirmeyi maalesef başarıyoruz. Bana anayasanın çizdiği tarafsızlıkla söyleyebilirim. Hiçbir parti tek başına 360 almadığına göre bu bile bir uzlaşıyı gerektiriyor. Bir fezlekenin gelmesiyle milletvekilliğinin düşürülmesi. Zaten nöbetçi Meclis Başkanvekili arkadaşımız kimse onu okutacaktır. Gerçekten son derece haksız, mesnetsiz bir suçlamadır. Milletvekilliği düşürülmesi başka bir süreç, milletvekilinin düşmesi başka süreç. Samimi olarak yaklaşılırsa bu konudaki tartışma alanlarının ortadan kaldırılacağını düşünüyorum. TBMM bu anlamda hele hele Türkiye bölücü örgütlerle mücadele ederken, çevresi terör ağlarıyla kuşatılan bir ülke olarak, 15 Temmuzda doğrudan hedef haline gelmiş devlet olarak tabii ki kendisini korur. 360-400 aritmetiği var. 23 Nisan oturumlarına başkanlık eder, özel oturumlar olursa başkanlık eder. Hiçbir partinin anayasası olmaz, milletin anayasası olur. Hukuk camiamız, sivil toplumuz, herkese uygun mekanizmalar kurularak görüşlerini almaktır. ",. Uzlaşamayız derseniz uzlaşma kapısını açamayız. Habertürkte canlı yayına katılan Kurtulmuş, Can Atalayın vekilliğin düşürülmesi teamüllere tamamen uygun. Konuşulur, hak ihlallerinin sınırlandırılması ya da yeni perspektife kavuşturulması tartışma meselesidir. Sonunda da bu kararın, bilgilendirme amacıyla okundu dedi. Hukuki bir ihtilafın TBMM'nin taraf olmaması için tavır izlendi. Kurtulmuş, Can Atalay'ın vekilliğin düşürülmesi teamüllere tamamen uygun. SÜREÇ TEAMÜLLERE TAMAMEN UYGUN YÜRÜTÜLDÜKurtulmuşun açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:Teamüllere tamamıyla uygun bir uygulama yapılmıştır. Geçmiş dönemlerde de bu şekilde doğrudan mahkemenin, Yargıtayın kararıyla düşürüldüğü vakalar var. Niye hak ihlali için insanlar oraya müracaat ediyor. Hakikaten uzun saatler süren, kavgaya gürültüye zemin hazırlayan bir zemin içerisinde. ",TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Anayasa'ya aykırı kararın Meclis'te okutulmasını savundu. Rakamı yanlış biliyor olabilirim, 165 bin bireysel başvuru dosyası var. Ortaya konulan hiçbir kural sonuna kadar devam etmeyebilir. YENİ ANAYASAYI MECLİS YAPARBunların üzerinde tartışmak, konuşmak. Yıllar içinde oluşmuş. Teamül, yazılı olmayan kurallardır. Birtakım partizan yaklaşımları bir tarafa bırakarak. Anayasa bunu yasalara izafe ediyor. Yüzlerce toplantı yapılmış. KARARIN MECLİSTE OKUTULMASIYLA TBMMNİN SEYAHATİ ARASINDA BAĞLANTI YOKTURTBMM Başkanlığı olarak yaptığımız bir sürü yurt dışı seyahat var. Siyaset de bütünleşik bakış açısıyla bunlar üzerinde çalışmalıdır. TÜRKİYEDE ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNE HAYATİ İHTİYAÇ VARDIRAnayasa Mahkemesi nasıl kara verecek? Süreç nasıl işleyecek? Yapılan başvuruları hangi zaman aralığında gündeme alacak? Bunları göreceğiz. Kararın Mecliste okutulmasıyla TBMMnin seyahati arasında bağlantı yoktur. Bunu bütünleşik yargı sistemi ile ele alınması lazımdır. Ondan sonra yöntem bulunur. Sonuçta bir aritmetik var. Olağanüstü bir yük var. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Anayasaya aykırı kararın Mecliste okutulmasını savundu. 360ı bulmak bile bugünkü parlamentoda bir uzlaşıyı gerektiriyor. Burada iyi niyetli gayret ortaya konursa ortak bir nokta ortaya konabilir. Şu anda Meclis kapalı. ÖNYARGISIZ MASAYA OTURULMALIÖnce herkesin önyargısız şekilde masaya gelmesi lazımdır. Aldığım ilk izlenimler TBMM çatısı altında siyasi partilerin bu konuyu seçimden sonra sıcak bakacağı yönünde görüşe sahibim. Ne zaman TBMMnin Bahreyn ziyareti aylar öncesi bellidir. Hakikaten az görülür bir mesele ortaya çıktı. maddesindeki devlete karşı davranışlar konusunun sarih ve açık bir hale getirilmesidir. 31 Mart akşamına kadar bu anlamda çok sistematik değişiklikleri gündeme getirmek mümkün olmaz. Her açıdan normal, teamüllere, usule uygun bir çalışma yürütülmüştür. Bu anlamda uzlaşı zemini aramaya başlayınca, partilerin kabul edilemeyecek tekliflerini onlar da görecektir. 400ü bulursa doğrudan doğruya değişikliği yapar, 360la referanduma gider. Oturumda olduğu bir gün tek tek milletvekili arkadaşlarımızı çağırsak. Bu çok zor tabi. Burada görüş farklılıkları var. Bu olay olmasaydı bile gündeme getirmek herhalde TBMMnin anayasayı yeniden yapacak güce sahip olmak temel vazifelerinden. Can Atalayın bu kararıyla ilgili süreçte öncelikle, birinci aşamada biz Meclis Başkanlığı olarak beklettik. Bunların hepsi konuşuldu. 12 Eylül Anayasası erkler arasındaki tanımları zaman zaman muğlak hale getirerek, bazı potansiyel tartışma alanları bünyesinde barındıran anayasa. Gönlümüz arzu eder ki 600le çıksın. İki yargı kurumu açısından içtihat, görüş farklılıkları ortaya çıktı. Bu mesele bir anlamda siyasetin çözeceği alandır. Meclis Başkanı olarak şuna dikkat ettim, iki yargı kurumunda ihtilafta TBMMnin taraf olmaması için böyle bir yol izlendi. Türkiye uluslararası alanda çok ciddi şekilde demokratik açılım açısından eli rahatlamıştır. Zaten teamülde Meclisin normal işleyişinde başkanlık etmesi sözkonusu değildir. Yarın seyahate çıkıyorum diyerek kendiliğinden oluşturulan süreç var. Hem sürecin tamamlanması hem de ola ki, yeni bir hak ihlali kararı verilirse yerel mahkemenin uyma ihtimali dolayısıyla bir süre beklettik. Ciddi bir müktesabatımız var. YARGI YÜKÜ ORTAYA ÇIKIYORSA BUNU DEĞERLENDİRMEK SİYASETİN MESELESİDİRAnayasa Mahkemesinin bireysel başvuru meselesi son yıllarda kabul edilmiş bir şeydir. Birisi yeni bir iç tüzüğe ihtiyacımız var. Aylar öncesinde hazırlanarak, tarih aralıkları belirlenerek titiz çalışma sonrası bu seyahatler belirleniyor. Burada Meclisin teamüllerine uygun şekilde süreç işletilmiştir. ANAYASA MESELESİNİN KONUŞULACAĞI YER TÜRKİYENİN TAMAMIDIRDevlete karşı yapılan suçların davranışların ne olduğu, silah atmak, örgüt kurmak, örgüte yardım ve yataklık etmek, bunların tasrih edilmesi gerekir. Bugün uygulamada karşımıza yargı yükü ortaya çıkıyorsa bunu değerlendirmek siyasetin meselesidir. 64 madde üzerinde partilerin uzlaştığı anayasa teklifi var. Ben mahkemede hakkımı alamadım diyor ve başvuruyor AYMye. Bunu çözebilmek için yüzlerce AYMnin yargıç alması lazım. TBMMnin açılışında, bütçe görüşmelerinde ilk ve son gün başkanlık eder. Bunlardan birisi de Meclis Başkanının hangi oturumlara başkanlık edeceğiz. Can Atalayın kimliğini bir tarafa bırakarak konuşmak gerekirse. Çok büyük kısmının evet yeni bir anayasaya ihtiyacımız var dediğini biliyoruz. Bu işin doğru zemini TBMMdir. Burada Yargıtay da kendi yetkilerini kullanırken ilgili anayasada yetkilerini kullanarak süreci oluşturuyor. Bugün belki 94 maddede uzlaşılabilecek. İyi niyetle bir araya gelerek, önyargılar olmaksızın, anayasa tartışmanın doğru yöntemlerle tartışılmasıdır. İstinaflarla ilgili beklentilerin karşılanmamış olması var. Ama isterse her oturuma başkanlık edebilir. Burada kesinleşmiş mahkeme kararının sadece Mecliste okutulması, daha doğrusu Meclisin bilgilendirilmesi zaruri bir adımdır. Sonunda Anayasanın amir hükmü gereğince kesinleşmiş yargı hükmünün Mecliste okunmasının zarureti var. Bazıların söylediği gibi yeni bir anayasa yapamaz görüşü kabul edilemez. AYM temel meseleleri, insan hakları ihlalleri bir şekilde gidermek, karar vermekle ilgili adım olmak yerine diyelim ki iki arsa komşusunun ihtilafları da hak ihlallerinin ele alındığı sürece geldi. Bunu çözecek olan yer siyasettir. Hiç kimsenin yüzde 100 söylediği kural olarak ortaya çıkmaz ki. Anayasa meselesinin konuşulacağı yer Türkiyenin tamamıdır. Yargıçlar oturup yasa yapamayacaklarına göre. Sonunda da bu kararın, bilgilendirme amacıyla okundu dedi. Örneğin Anayasanın 14. Özellikle seçilmişlerin hakkını hukukunu koruyan yeni bir anlayış içerisinde ele alınması gerekir. Demokrasinin güzelliği burada. Zaten demokrasi böyle bir şey. Her partinin siyasi atmosferinden uzak insanlar için hangi konuların önem arz ettiği, anayasal reforma ihtiyaçlar tartışıyor. Biz bireysel yargılama meselesine yeni çerçeve getirelim demek, kategorik olarak şu tarafta olmak değildir. Belki komisyon üzerinden bu çalışmaları sürdürmek doğru yöntemdir.